16 Ağustos 2016 Salı

Günah vergisi (sin tax)


Günahın vergisi olur mu? Elbette olur. Günaha ve lüks mallara fazla vergi oranı uygulanmasının sebebi, kullanılan malların zorunlu ihtiyaç ürünleri olmamasından kaynaklanıyor. Mesela ekmeğe, patatese, suya fazla vergi koyarsan fakirleri daha fakir yaparsın. Fakat lüks mallara fazla vergi koyarsan ve bu alınan vergiyi fakir insanların ekmeğine sürersen toplumsal refaha katkıda bulunursun. Zaten devletler açısından nihai amaç da bu.  Zenginden al, fakire ver. Bir diğer amaç ise vatandaşların kötü alışkanlıklarını sınırlandırmak olarak ifade edilebilir.

Ayrıca günah işleyenlerin en ağır vergiyi sağlıklarıyla ödedikleri gerçeğini vurgulamadan geçmeyeyim. Ancak ben bu çalışmamda günahın vergilendirilmesinin sağlık dışı parasal boyutunu ele alacağım. Yani genel bütçe gelirlerinin alt kalemlerini inceleyerek sigara ve alkolden alınan vergileri ve bunun bütçe içindeki ağırlığına değineceğim.

2015 yılının tamamında genel bütçe gelirleri yaklaşık 465 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Bu bütçe gelirlerinin %88'i yani 407 milyar TL'si vergi gelirlerinden elde edildi. Vergi gelirlerinin ise %23'ü Özel Tüketim Vergilerinden (ÖTV) sağlandı. ÖTV gelirlerinin alt kalemleri incelendiğinde ise 2015 yılında tütün mamullerinden 27,2 milyar TL, alkollü içeceklerden 7,2 milyar TL, toplamda 34,4 milyar TL ÖTV geliri elde edildi. Tütün mamullerinden alınan özel tüketim gelirleri toplam bütçe gelirlerinin yüzde altısına, alkolden alınan vergiler ise toplam bütçe gelirlerinin yüzde birine denk geliyor (Şunu söylememde fayda var çalışmamda sigara ve alkolden alınan KDV vergilerini, bütçe gelirlerinin KDV gelirleri altında detaylı kalemler olmaması sebebiyle göz ardı ettim).

Bu yıl içinde alkollü içeceklere 1, sigaraya 2 kez zam yapıldı. En ucuz sigara 8 TL'den aşağı değil. Sigara fiyatının yüksek olmasının en büyük sebebi vergi oranının yüksek olmasından kaynaklanıyor. 1 paket sigaranın yaklaşık %80'i vergiye gidiyor. İçmeyin içerseniz cezanızı daha da artırırız, hep ensenizde olacağız imalarına rağmen insanlar niye sigara içiyor? Bu sorunun cevabı "bağımlılık" olsa gerek. İşte kötülüklerin genel merkezi; "bağımlılık". Bağımlı olmak insanın hem bünyesine hem de bütçesine zarar verir.


ÇEKİNCE:

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder